و دلیل بودن مهدی موعود از قرآن مجید آیۀ شریفۀ " لِیُظهِرَهُ عَلی الدّینِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المُشرِکُونَ " است .
سعید بن جبیر روایت کرده که مقصود مهدی است که از عترت فاطمه (ع) میباشد و کسیکه گفته است مقصود عیسی است مطابق آنچه گفتیم با هم منافات ندارد.مقاتل بن سلیمان و مفسرین پیروان او گفته اند : مقصود خداوند از آیۀ " وَ اِنَّهُ لَعِلمٌ لِلسّاعَةِ " مهدی آخر الزمان است که بعد از ظهور او علائم روز قیامت آشکار میشود.
و پاسخ کسیکه از راه طول زمان غیبت ، منکر مهدی (عج) شده، بدونگونه است : یکی نقلی و دیگری عقلی.
در جواب نقلی گوئیم از روایات گذشته دانستیم که سه نفر در آخر الزمان خواهند آمد و هیچکدام جز مهدی پیشوا نیست.زیرا وی امام مردم است و عیسی پشت سر او نماز میگذارد و سومی که دجال است و بودنش نزد اهل حدیث (از شیعه و سنی ) مسلم میباشد.
و اما جواب عقلی میگوئیم : بودن اینان در طول این مدت از دو حال بیرون نیست ؛ یا بودن آنها مقدور خداوند هست ، و یا محال میباشد و مقدور خدا نیست که آنها در این مدت طولانی زنده نگاه دارد. قسم دوم باطل است، زیرا خداوندی که مخلوقات را از نیستی به هستی آورده و بعد فانی میگرداند و بعد از فنا دوباره به صورت نخست بر می گرداند. البته نگاه داشتن آنها در حیطۀ قدرت او خواهد بود. و در اینصورت که بودن آنها مقدور خداوند است از دو حال بیرون نیست ، یا بودن آنها به اختیار خداست و یا به میل مردم میباشد.بدیهی است که بسته به میل مردم نیست ، زیرا اگر مردم چنین قدرتی داشته باشند ، برای یکی از ما ممکن بود که خود یا فرزندمان همیشه زنده بمانیم. در صورتیکه میدانیم این معنی برای ما حاصل نمیشود و از قدرت ما خارج است.
پس ناچار باید بگوئیم بقای آنها در طول این مدت با اختیار ذات مقدس الهی است. و نیز بودن آنها از دو حال بیرون نیست. یا علتی دارد و یا بدون علت است.اگر بدون علت باشد بی حکمت خواهد بود و چیزی که حکمت ندارد داخل افعال الهی نمیباشد.پس ناچار باید بقای آنها به واسطه علتی باشد که حکمت الهی اقتضا دارد. دلیل بقای عیسی را در تفسیر آیۀ " و ان من اهل الکتاب...." بیان داشتیم و در خصوص بقای دجال لعین میگوئیم : علائم او را که پیغمبر (ص) فرموده : مردی است یک چشم و کوهی از غذا در همه جا با وی است. تاکنون واقع نشده ؛ پس ناچار باید آمدن وی در آخر الزمان باشد.
و دلیل بر وجود امام مهدی (عج) میگوئیم : از موقعیکه غیبت فرموده تا کنون آنطور که اخبار مژده داده است ، زمین پر از عدل و داد نشده بنابراین باید این علائم در آخرالزمان ظاهر گردد. این بود آنچه باعث بقای عیسی و مهدی (عج) و دجال علیه اللعنه شده است.پس وقتیکه عیسی و دجال زنده میباشند و محدثین اهل تسنن هم آنرا قبول دارند ، چه مانعی دارد مهدی (عج) که یادگار پیغمبر اسلام و نماینده اوست هم با اختیار و قدرت الهی زنده باشد ؟ علی هذا بودن وی از آن دو اولیتر است. زیرا بقای مهدی که امام آخر الزمان است و زمین را پر از عدل و داد میکند ، شاید مصلحتی برای مکلفین داشته باشد و از ناحیۀ خداوند نسبت به بندگانش لطف باشد.
وجود و خروج دجال هر چند موجب فساد عقیدۀ مردم میشود ، چه وی ادعای خدائی میکند و مردم را به قتل میرساند لیکن بقای او خود امتحانی است که طی آن دیندار و گناهکار و مصلح و مفسد از هم تمیز داده میشوند.
همچنین بقاء عیسی تاکنون و آشکار شدن وی در آخر الزمان ، خود باعث ایمان آوردن اهل کتاب و تصدیق خاتمیت پیغمبر اسلام است. امان مومنین را تحکیم و ادعای امام را نزد منکرین تصدیق میکند.بدلیل اینکه پشت سر حضرت نماز میگذارد و او را یاری میکند و مردم را به دین اسلام دعوت مینماید پس بقای مهدی (عج) اصل و آمدن عیسی و خروج دجال فرع آن میباشد.
و پاسخ کسانیکه از راه بودن وی در سرداب ، منکر وجود او شده اند نیز بدونگونه است ؛ یکی اینکه (به عقیده محدثین ) عیسی (ع) نیز در آسمان است ، بدون اینکه در روایتی وارد شده باشد که کسی آب و نان برای او میبرد ، در حالیکه او هم مانند مهدی (ع) بشر است! وقتیکه بودن وی بدینگونه در آسمان نزد منکرین مسلم باشد ، بودن مهدی (عج) در سرداب نیز اشکال ندارد.
اگر بگوئی : عیسی (ع) را خداوند از خزانۀ غیبش غذا میدهد.
میگویم : اگر خداوند مهدی را نیز از خزانۀ غیبش غذا دهد ، خزانۀ او خال نخواهد شد.
اگر بگوئی : عیسی (ع) (به واسطۀ عروج به آسمان) از طبیعت بشری خارج شده (یعنی محتاج به خورد و خوراک نیست ) و با مهدی فرق دارد.
میگویم : این درست نیست ، زیرا خداوند دربارۀ اشرف مخلوقات میفرماید: " قُل اِنَّما اَنَا بَشَرٌ مِثلُکُم یُوحی اِلَّی " یعنی پیغمبر ! بگو من نیز بشری مانند شما هستم با این فرق که به من وحی میشود.
اگر بگوئی : این طبیعت ثانوی را عیسی در عالم بالا پیدا کرده.
میگویم : این ادعا محتاج به اثبات است و دلیلی بر اثبات ندارد.
ثعلبی در تفسیر " حمعسق " با سند خود از پیغمبر روایت کرده که فرمود : " سین " سنا و رفعت امر مهدی (عج) است و "ق" قوت عیسی در موقع آمدن از آسمان است که نصارای متمرد را میکشد و کنیسه ها را ویران میکند.
و هم ثعلبی از پیغمبر روایت نموده که فرمود : مهدی اصحاب کهف را میخواند و خداوند آنها را زنده میگرداند.آنگاه دوباره به خواب میروند و دیگر تا روز قیامت بیدار نمی شوند.
سخن مدیر