شیخ الطائفه در کتاب " غیبت " میفرماید : سخن ما در اثبات غیبت حضرت امام زمان (ع) به دو طریق است : نخست اینکه میگوئیم : چون ثابت شده که باید امام در هر حال وجود داشته باشد و مردم هم که معصوم نیستند نمیتوانند در هیچ زمانی از وجود رئیسی (که امور دنیا و آخرت آنها را اصلاح کند) بی نیاز باشند و این رئیس نیز حتماً باید معصوم باشد، علی هذا این رئیس یا آشکار و در دسترس مردم است و یا غائب و از نظر ها پنهان میباشد. زیرا میدانیم کسانی که مردم آنها را امام میدانند (مانند خلفا که اهل سنت آنها را اولو الامر و امام و جانشین پیغمبر میدانند) یقین به عصمت آنها نداریم ، بلکه ظاهر افعال و احوال آنها منافی عصمت است ، پس به یقین خواهیم دانست که امام معصوم ، غائب و از نظر ها پنهان میباشد.

و چون قطع داریم عقیدۀ فرقه ها کیسانیه و ناووسیه و فطحیه و واقفیه و غیر هم نسبت به شخصی که او را امام غائب میدانند ، باطل است ؛ یقین حاصل میکنیم که امامت فرزند امام حسن عسکری (ع) و غیبت و ولادت آنحضرت صحیح است و با ثبوت این موضوع دیگر برای اثبات ولادت و علت غیبتش محتاج بحث و گفتگوی بیشتر نیستیم مضافاً با این که میدانیم نقطه حقی در میان امت اسلام هست ، و جایز نیست که از میان آنها خارج باشد.

طیق دوم اینکه : میگوئیم گفتگو دربارۀ غیبت فرزند امام حسن عسکری (ع) متفرع بر ثبوت آنحضرت است.پس اگر مخالف ما تسلیم عقیدۀ ما شود و با قبول امامت حضرت ،از علت غیبتش پرسش نماید باید پاسخ آن را از خود او خواست و اگر امامت آنحضرت را نمیپذیرد ، پرسش وی از علت غیبت بی مورد خواهد بود.

هر گاه دربارۀ ثبوت امامت آن سرور با ما گفتگو کنند خواهیم گفت که : در جای خود با دلیل های قانع کننده ثابت شده که : واجب است در همه احوال و اعصار، امام در میان مردمی که معصوم نمیباشند و مکلف به تکالیف شرعی هستند وجود داشته باشد ، و هم ثابت شده که یکی از شرائط امام قطعی بودن عصمت اوست و گفتیم که حق از میان امت اسلام بیرون نمیرود.

بعد از ذکر این مقدمات میگوئیم : مسلمانان در اعتقاد به وجود امام به چند گروه تقسیم میشوند :

گروهی عقیده دارند که امامی در میان مردم وجود ندارد.ولی به نظر ما دلیلی که لزوم وجود امام را در هر حال و زمانی ثابت مینمود ، این عقیده را فاسد میگرداند.

دستۀ دیگر کسانی را امام میدانند که عصمت آنها قطعی نیست . این عقیده نیز با اعتقاد ما که گفتیم باید قطع به عصمت داشته باشیم ، باطل میشود. مضافاً به اینکه کردار ظاهری و احوال امام آنها نیز با مقام عصمت منافات دارد. پس گفتگو دربارۀ موضوعیکه ما بالبداه علم به خلاف آن داریم ، بی مورد است.

دستۀ دیگر کیسانیه هستند که معتقد به امامت محمد بن الحنفیه میباشند.ناووسیه نیز عقیده دارند که امام جعفر صادق (ع) رحلت نکرده و (امام آخر الزمان اوست) فرقۀ واقفیه هم بعد از رحلت حضرت موسی بن جعفر (ع) کسی را امام نمیدانند و میگویند : آنحضرت نمرده است.

در کتاب " مشارق الانوار " از کعب بن حرث نقل میکند که " ذاجدان " شاه برای استفسار از موضوعی که در آن شک داشت به طلب "سُطَیح " کاهن فرستاد. چون سطیح آمد، خواست که او را امتحان کند ، پس یک دینار در کفش خود پنهان کرد آنگاه به وی اجازه داد که داخل شود و چون وارد شد شاه گفت : ای سطیح ! برای تو چه پنهان کرده ام ؟ سطیح گفت به خانۀ خدا و صخرۀ صمّاء و شب ظلمانی و صبح نورانی و هر گویا و گنگی سوگند یاد میکنم که میان کفش پای خود یک دینار پنهان کرده ای!

شاه پرسید : این را از کجا دانستی ؟ گفت : از یک نفر جن که مانند برادر همه جا با من است. شاه گفت : ای سطیح ! از آنچه در روزگاران پدید می آید ، مرا مطلع گردان. گفت : ای شاه! هنگامیکه نیکان از میان بروند و اشرار به جاه و مقام برسند و مقدرات الهی را تکذیب نمایند و اموال را به سختی حمل کنند و دیدگان از گناه کاران بترسد و قطع رحم نمایند و غذاهائی که در عالم اسلام حرام ولی نزد خورندگان شیرین و لذیذ است پیدا شود و اختلاف نظر ها پدید آید و عهد و پیمان ها نقض گردد و احترام به یکدیگر کم شود ، آنوت ستارۀ دنباله داری که عرب را پریشان کند، طلوع نماید.

در آن هنگام باران نبارد و رودها خشک شود و اوضاع روزگار دگرگون گردد و نرخها در همه جای جهان بالا رود. در آنموقع طایفۀ بربر با پرچمهای زرد سوار اسبان ترکی در مصر فرود آیند. آنگاه مردی از اولاد صَخر خروج کند و پرچم های سیاه را تبدیل به سرخ نماید و محرمات را مباح گرداند و زنان را در مقام شکنجه با پستانها آویزان نماید و کوفه را غارت کند.

و دلیل بودن مهدی موعود از قرآن مجید آیۀ شریفۀ " لِیُظهِرَهُ عَلی الدّینِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المُشرِکُونَ " است .

سعید بن جبیر روایت کرده که مقصود مهدی است که از عترت فاطمه (ع) میباشد و کسیکه گفته است مقصود عیسی است مطابق آنچه گفتیم با هم منافات ندارد.مقاتل بن سلیمان و مفسرین پیروان او گفته اند : مقصود خداوند از آیۀ " وَ اِنَّهُ لَعِلمٌ لِلسّاعَةِ " مهدی آخر الزمان است که بعد از ظهور او علائم روز قیامت آشکار میشود.

و پاسخ کسیکه از راه طول زمان غیبت ، منکر مهدی (عج) شده، بدونگونه است : یکی نقلی و دیگری عقلی.

در جواب نقلی گوئیم از روایات گذشته دانستیم که سه نفر در آخر الزمان خواهند آمد و هیچکدام جز مهدی پیشوا نیست.زیرا وی امام مردم است و عیسی پشت سر او نماز میگذارد و سومی که دجال است و بودنش نزد اهل حدیث (از شیعه و سنی ) مسلم میباشد.

و اما جواب عقلی میگوئیم : بودن اینان در طول این مدت از دو حال بیرون نیست ؛ یا بودن آنها مقدور خداوند هست ، و یا محال میباشد و مقدور خدا نیست که آنها در این مدت طولانی زنده نگاه دارد. قسم دوم باطل است، زیرا خداوندی که مخلوقات را از نیستی به هستی آورده و بعد فانی میگرداند و بعد از فنا دوباره به صورت نخست بر می گرداند. البته نگاه داشتن آنها در حیطۀ قدرت او خواهد بود. و در اینصورت که بودن آنها مقدور خداوند است از دو حال بیرون نیست ، یا بودن آنها به اختیار خداست و یا به میل مردم میباشد.بدیهی است که بسته به میل مردم نیست ، زیرا اگر مردم چنین قدرتی داشته باشند ، برای یکی از ما ممکن بود که خود یا فرزندمان همیشه زنده بمانیم. در صورتیکه میدانیم این معنی برای ما حاصل نمیشود و از قدرت ما خارج است.